Doel 'ons platte land'
Kempische boer wil spilfunctie terug op het platteland
In het Zuidoosten van de Kempen hebben boeren zich uitgesproken over hun rol in deze streek. Ze willen weer de spil zijn waar alles samenkomt: voedselproductie, zorg voor natuur en landschap, vitaliteit van de dorpen, recreatie en waterbeheer. Op 13 oktober bespreken ze hun visie en plan van aanpak met alle betrokkenen. En daarna; met zijn allen aan de slag voor “een waardevol platteland voor nu en later, voor iedereen.”
In het najaar van 2009 zijn allen die zich met agrarische activiteiten bezighouden, bijeengekomen om zich te buigen over de toekomst van hun platteland ten zuiden van Eindhoven tot aan de Belgische grens bij Borkel en Schaft en tussen Waalre in het westen en de Strabrechtse Heide in het oosten. Van dit gebied is 60 % natuurgrond en de boeren zijn van oudsher al gewend hiermee om te gaan. Landbouw en natuur hebben zich in goede harmonie naast elkaar ontwikkeld. Er is sprake van afwisseling van moderne landbouwbedrijven, kleinschalige bedrijven, recreatie, landschapselementen en grotere oppervlakten natuur. Echter, door de steeds toenemende eisen die aan het gebruik van landbouwgrond worden gesteld, komt langzaamaan het bestaansrecht van de bedrijven in het geding.
Breed gedragen visie
Meer dan 70 % van de betrokkenen gaven gehoor aan de, breed verspreide, uitnodiging van ZLTO-Kempen –Zuidoost, AJK-Kring Eindhoven en de plattelandsverenigingen “Hei, heg en hoogeind” en “Boven Dommel” om gezamenlijk een visie te ontwikkelen. In 6 deelgebieden werden levendige discussies gevoerd, reeds bestaande activiteiten besproken en nieuwe initiatieven op touw gezet. En nu, een jaar later, ligt er een breed gedragen visie met een uitgebreid plan van aanpak vol praktische voorstellen. Het motto is: Een waardevol platteland voor nu en later, voor iedereen.
Volgens deze visie is de verdeling van het gebied in zones met verschillende bestemmingen achterhaald en niet toereikend voor de toekomst.
Boeren functioneren als economische dragers van het buitengebied en beheren natuur, landschap en water, daarmee zorgend voor de blijvende waarde en aantrekkelijkheid van het platteland. Hiermee wordt de maatschappij een grote dienst bewezen.
Deze harmonische ontwikkeling dreigt te worden verstoord nu de overheid gebieden is gaan indelen in zones, terwijl de verwevenheid van de diverse functies het gebied juist zo aantrekkelijk maakt. Verweving biedt de maatschappij en de overheid bovendien een duurzame én betaalbare oplossing.
Ontwikkelingsmogelijkheden voor bedrijven en hun opvolgers
Het uitgangspunt voor de agrarische ondernemers in Kempen-Zuidoost is dat er nu en in de toekomst bestaansrecht is voor de landbouw: zowel de primaire als de multifunctionele. Voedselproductie is hierbij de kernactiviteit en zorgt voor de noodzakelijke vitaliteit en bedrijvigheid op het platteland. Bovendien staat hier een groot aantal, kwalitatief goed opgeleide, bedrijfsopvolgers klaar om het roer over te nemen. Zij moeten daar dan wel de kost kunnen verdienen. In het Plan van aanpak worden onder meer kavelruil en bedrijfsverplaatsing genoemd om de mogelijkheden voor bedrijfsontwikkeling te vergroten. Ook wordt gewerkt aan duurzame vormen van landbouw zoals mest verwerken tot mineralen en/of duurzame energie, een project dat al is gestart.
Zoveel mogelijk grond behouden voor landbouwgebruik
Tijdens de bijeenkomsten is geïnventariseerd hoeveel grond de landbouw tekort komt om zich in de toekomst rendabel te kunnen ontwikkelen. In Kempen-Zuidoost gaat het om minstens 1000 hectare. Om zoveel mogelijk landbouwgrond te behouden, worden in het Plan van aanpak voorstellen gedaan voor kavelruil, bedrijfsverplaatsing en start van een natuurbedrijf, Met een voorstel om gronden bestemd voor de Ecologische Hoofdstructuur agrarisch te beheren met extensieve veehouderij, kan meteen worden begonnen. Bij sanering van voormalige vuilstorten en met zinkassen vervuilde grond, is landbouwkundig gebruik het einddoel.
Maatregelen om water langer in het gebied te houden.
De agrarische ondernemers onderschrijven de noodzaak van een grotere waterberging, Ze willen met hun kennis van het gebied een andere invulling geven aan de uitvoeringsplannen, zodat ook de landbouw profiteert, omdat er minder kunstmatig beregend hoeft te worden. In het Plan van aanpak is al een lopend project te vinden, dat beregenen efficiënter maakt met de hulp van satellietbeelden.
Verder met de multifunctionele landbouw
Multifunctionele landbouw omvat alle economische activiteiten op landbouwbedrijven, die in principe niet gericht zijn op de productie van voedsel. Het gaat in de Kempen onder meer om boerderijcampings, verkoop van streekprodukten, zorgboerderijen, paardenhouderijen, sierteelt en outdooractiviteiten. Deze vormen van landbouw voorzien in de maatschappelijke behoefte aan rust, ruimte en natuur. Op de bijeenkomsten signaleerde men tegenstrijdige belangen (door de stankwetgeving) die ontstaan als de activiteit zich ontwikkelt tot hoofdtak van het bedrijf. In het Plan van aanpak wordt in eerste instantie ingezet op overleg met collega-ondernemers om hiervoor oplossingen te vinden
Veiligere wegen
Op vele bijeenkomsten werd naar voren gebracht, dat de verkeersveiligheid regelmatig te wensen over laat doordat steeds meer recreanten en grotere landbouwmachines over dezelfde wegen moeten en door toenemend sluipverkeer.
In het Plan van aanpak wordt overleg gestart of geïntensiveerd met de diverse gemeenten, om te werken aan verbreden, aanpassen en veiliger maken van de wegen in het buitengebied ten gunste van alle weggebruikers.